Japonların Uzun ve Mutlu Yaşam Sırrı:
Bu kitap bizlere kişisel mutluluğu ve yaşam amacını bulma konusunda rehber niteliğinde pratikler sunar.
Bununla birlikte şu güzel sözle karşılar bizleri ilk sayfada:
“Kendi tutkularını paylaşarak ve diğer insanlarda yeni tutkular uyandırarak bu dünyayı daha güzel ve sevgi dolu kılanlar için…”
Umarız elimizde tuttuğumuz bu kaynak dünyayı güzel ve sevgi dolu kılanların sayısını arttırır diyelim ve başlıklar halinde neler aktarıldığına bakalım…
İkigai’yi Keşfetmek İçin Kılavuz
Kitap, kişinin hayattaki amacını bulmasına yardımcı olur ve bunun için dört temel soru sorulmasını önerir:
1. Ne yapmaktan hoşlanıyorsun? (Tutkun)
2. Nelerde iyisin? (Yeteneklerin)
3. Dünya neye ihtiyaç duyuyor? (Misyonun)
4. Neler için para ödeniyor? (Mesleğin)
Bu soruları yanıtlamak, kişinin ikigaisini bulmasında yol gösterici konumundadır.
Kitapta geçmişe, geleceğe ve şimdiki zamana yolculukla, kişinin zihinsel olarak bu üç zaman dilimini nasıl değerlendirmesi gerektiği üzerinde durulur. Sağlıklı ve anlamlı bir yaşam sürmek için bu üç zaman perspektifini nasıl dengede tutabileceğimiz anlatılır.
Geçmiş
-Geçmişi Hatırlamak:
Geçmişteki deneyimlerinizi hatırlamamızı ve onlardan ders çıkarmamızı söyler. Ancak, geçmişe takılıp kalmak yerine, onu bir öğrenme kaynağı olarak kullanın diye uyarıda bulunur.
-Geçmişi Kabullenmek:
Geçmişte yapılan hataları kabul etmek ve onlardan büyümek, ilerlemenin önemli bir parçasıdır, der.
Gelecek:
– Hedefler Belirlemek:
Geleceğe yönelik hedefler belirlemek, hayatınıza yön verir ancak bu hedeflerin ulaşılabilir ve anlamlı olmasının önemini vurgular.
– Planlama:
Geleceğe yönelik planlar yapmak, size bize bir yön ve amaç kazandırır. Ancak, bu planların esnek olmasına dikkat etmemizi söyler.
Şimdiki Zaman:
– Anda Kalmak:
Mutluluğun anahtarı, anı yaşamaktır. Şu an sahip olduklarınıza odaklanarak, şimdiki anın tadını çıkarın diye öğütler.
– Bilinçli Farkındalık:
Anda kalabilmek için bilinçli farkındalık (mindfulness) pratikleri uygulayın; bu zihninizi temizler ve stresi azaltır der.
Böylece geçmişten öğrenmenin, geleceği planlamanın ve en önemlisi, şimdiki anı dolu dolu yaşamanın önemi vurgulanır. Bu üç zaman dilimini dengelemenin, daha mutlu ve anlamlı bir yaşam sürmemize yardımcı olacağını yazar.
Kitapta, geçmiş, gelecek ve şimdiki zamanın değerlendirilmesi, İkigai’yi bulma sürecinin farklı aşamalarında önemli bir rol oynar. Bu zaman dilimlerinin her biri, kişinin yaşam amacını keşfetmesine ve daha anlamlı bir yaşam sürmesine katkıda bulunur.
Kitapta gelecek, geçmiş ve şimdiki zamana yönelik bir takım aşamalardan bahsedilir.
İlki geleceğe yöneliktir. Burada her aşamadan bahsedemesek de içlerinden birkaç tanesini detaylandırmak faydalı olacaktır.
- Aşama: Şinkansen (Alışılmışın dışına çıkın)
Şinkansen etkisi, Japonya’daki hızlı tren olan Şinkansen’den ilham alan bir kavramdır. Kitapta bu etki, büyük bir değişiklik veya iyileştirme yapmanın, genellikle mevcut durumu tamamen yeniden gözden geçirmek ve köklü bir değişiklik yapmakla mümkün olduğunu ifade eder.
Burada aktarılan şey, yepyeni bir düşünce tarzıyla istenilen hedefe ulaşmak. İmkansız gibi görünen bir görev karşısında yapılan küçük yenilikler yerine köklü bir değişimden ve büyük adımlara cesaret etmekten bahsedilir.
Özetle Şinkansen etkisi, mevcut sistemleri veya yöntemleri radikal bir şekilde geliştirmenin, bazen sadece küçük adımlar atmak yerine büyük, cesur değişiklikler yapmayı gerektirdiğini anlatır. Bu, Japonların hızlı trenleri nasıl hızla geliştirdiklerine bir gönderme yaparak, kişinin de kendi hayatında veya işinde benzer büyük adımlar atarak önemli ilerlemeler kaydedebileceğini vurgular.
Sonra bunun gibi geleceğe yönelik toplam on dört aşamadan bahsedilir. Özet niteliğinde söyleyecek olursak:
Hedefler ve Gelecek Planları:
Geleceğe yönelik hedefler ve hayaller, İkigai’nin önemli bir parçasıdır. Geleceğe dair vizyonumuz, yaşamımızda anlam ve yön bulmanıza yardımcı olur. Geleceği planlarken, hayatımıza yön veren değerleri ve tutkuları göz önünde bulundururuz.
Proaktif Olma:
Geleceğe yönelik adımlar atmak, yani proaktif olmak, İkigai’nin keşfi ve hayata geçirilmesi için kritik bir aşamadır. Bu, gelecekte yapmak istediğimiz şeylere yönelik bilinçli eylemleri içerir.
Yani proaktif olmak, kendi hayatımızın sorumluluğunu alarak daha anlamlı ve tatmin edici bir yaşam sürmeyi sağlar. Bunun için bazı yöntemler sunulur.
- Proaktif Olma Yolları:
-Kendi Kararlarınızı Verin: Hayatınızla ilgili kararları başkalarına bırakmayın. Kendi seçimlerinizi yapın.
-Yeni Şeyler Deneyin: Sizi konfor alanınızdan çıkaracak yeni deneyimlere açık olun.
-Risk Alın: Bazen büyük başarılar, risk almayı gerektirir.
Daha sonra geçmişe yönelik değerlendirmeler gelir ve burada da altı aşama vardır. Kısaca:
Geçmişten Ders Almak:
Burada çocuk bahçesi aşamasında, ‘içinizdeki çocuğu yeniden keşfedin’ diyerek bizleri çocukluğumuzda kurduğumuz hayalleri hatırlamaya davet eder, hayatta ihtiyacımız olan tek şeyin çocuk bahçesinde bıraktıklarımıza geri dönmek olduğunu vurgular.
Ve bu bölümde yaşamın ne kadar kısa olduğuna dair bir film ve şarkıdan örnekle şu satırları çıkarır karşımıza.
“Hayat kısa, sevin,
Kırmızılık dudaklarınızı henüz terk etmemişken,
Tutkunuzu henüz kaybetmemişken
Yarınlar yokmuşçasına.
O gondola binin
Kırmızılık yanaklarınızı henüz terk etmemişken Bir daha dönmemek üzere
Gondol dalgaların üzerinde sürüklenmekten önce
Omzunuzdaki el zayıf düşmeden önce,
Hiç kimse sizi görmeyecekmişçesine.
Ve yüreğinizdeki ateş
sönüp de yitip gitmeden önce,
sanki bugününüz son gününüzmüşçesine.”
Bu şarkıyla yol gösterici bir ikigai ile tutkulu ve dengeli bir şekilde yaşamanın önemi anlatılır.
Geçmişteki deneyimlerimiz, neyi sevdiğimizi, nelerde başarılı olduğumuzu ve nelerin bizi hayal kırıklığına uğrattığını anlamamıza yardımcı olur. Bu, İkigai’yi bulma sürecinde önemli bir adımdır. Geçmişin bu dersleri, gelecekte daha iyi kararlar almamıza rehberlik eder.
En son şimdiki zamana yönelik on beş aşamaya yer verilir. Bunlardan bazıları:
Anda Kalmak:
İkigai, sadece geçmiş veya gelecek ile değil, aynı zamanda şimdiki an ile de ilgilidir. Anda kalmak, İkigai’yi gerçekten hissetmemizi sağlar. Şimdiki zaman, hem geçmişin derslerini hem de geleceğin planlarını dengede tutarak, hayatımızı en iyi şekilde yaşamamıza olanak tanır.
Akış Durumuna Girmek (Flow):
Şu an içinde bulunduğumuz işe tamamen odaklanmak, akış durumuna girmemizi sağlar ve bu, şimdiki anı en verimli şekilde değerlendirmemize yardımcı olur.
- Akışa Girmenin Yolları:
– Amaçlı Çalışma: Net bir hedef belirleyin. Belirgin bir amacı olmayan görevler, odaklanmayı zorlaştırabilir.
– Çevreni Düzenle: Çalışma ortamınızı dikkat dağıtıcı unsurlardan arındırın.
– Zorluk Seviyesini Ayarlamak: Görevler, yeteneklerinize uygun bir zorlukta olmalıdır. Çok kolay olursa sıkılabilirsiniz, çok zor olursa ise hayal kırıklığı yaşayabilirsiniz.
– Zaman Dilimleri Belirlemek: İşlerinizi belli zaman dilimlerine bölün ve her dilimde bir göreve odaklanın.
3. Küçük Adımlar Sanatı (Kaizen)
Kaizen, sürekli iyileşmeyi ve küçük adımlarla büyük değişimlere ulaşmayı hedefler. Bunun için ise bazı pratikler vardır.
- Kaizen Pratikleri:
– Her Gün Bir Adım: Her gün kendinizi geliştirecek küçük bir şey yapın. Bu, bir sayfa kitap okumak, yeni bir kelime öğrenmek veya kısa bir yürüyüş yapmak olabilir.
– Gelişimi İzleyin: Düzenli olarak ilerlemenizi değerlendirin ve gerektiğinde hedeflerinizi güncelleyin.
– Küçük Başarıları Kutlayın: Her küçük başarı, daha büyük bir başarıya giden yolda önemlidir. Bu yüzden onları fark edin ve büyütün.
5. Sağlıklı Bir Yaşam Tarzı Benimsemek
Okinawa’da yaşayan uzun ömürlü insanların sağlık sırları, yaşam tarzlarına dayanır. Bu sırlar, sağlıklı bir yaşam için bizlere rehberlik eder.
- Sağlıklı Yaşam İçin Öneriler:
-Dengeli Beslenme: Az ama çeşitli yemek yiyin. Okinawa’da “hara hachi bu” olarak bilinen, %80 doyana kadar yemek yeme felsefesini benimseyin.
-Düzenli Egzersiz: Her gün düzenli olarak düşük yoğunluklu egzersizler yapın. Bu, yürüyüş, yoga, tai chi gibi aktiviteler olabilir.
-Sosyal Bağlar: Arkadaşlarınızla, ailenizle ve toplumla güçlü bağlar kurun. Sosyal destek, uzun ömür ve mutluluğun anahtarıdır.
6. Topluluk ile Bağlantı ve Sosyal İlişkiler
Kitap, sosyal bağların, ikigai’nin önemli bir parçası olduğunu vurgular. Sosyal ilişkiler, kişinin kendini daha anlamlı hissetmesine katkıda bulunur.
- Sosyal İlişkileri Geliştirmenin Yolları:
-Topluluk Etkinliklerine Katılın: Bulunduğunuz çevredeki sosyal etkinliklere katılarak topluluk ruhunuzu geliştirin.
-Gönüllülük Yapın: Toplumun ihtiyaçlarına katkıda bulunarak başkalarına yardım edin.
-Aile ve Arkadaşlar ile Zaman Geçirin: Sevdiklerinizle kaliteli zaman geçirmek, hayatınıza anlam katar.
7. Doğayla İç İçe Yaşamak
Doğayla bağlantı kurmak, Japon kültüründe önemli bir yer tutar ve kişinin iç huzurunu bulmasına yardımcı olur.
- Doğa ile Bağlantı İçin Pratikler:
– Doğa Yürüyüşleri: Düzenli olarak doğada yürüyüşler yaparak zihninizi ve bedeninizi dinlendirin.
-Bahçe ile Uğraşmak: Kendi bitkilerinizi yetiştirmek, doğa ile bağ kurmanın bir yolu olabilir.
-Doğal Alanlarda Meditasyon: Sessiz, doğal bir ortamda meditasyon yaparak iç huzurunuzu artırabilirsiniz.
8. Yaşam Amacınızı Bulma Üzerine Egzersizler
Kitap, ikigai’nin keşfi için uygulamalı egzersizler önerir. Bu egzersizler, yaşam amacınızı bulmanıza ve ona odaklanmanıza yardımcı olur.
- Egzersizler:
Yaşamınızı Gözden Geçirme:
Hayatınızda size en çok mutluluk veren anları düşünün ve bu anların ortak noktalarını keşfedin.
Günlük Tutma:
Her gün size keyif veren veya anlamlı hissettiren şeyleri not alın. Bu, zamanla ikigai’nizi bulmanıza yardımcı olabilir.
Düşünce Egzersizleri:
Kendinize “Eğer ömrümde sadece bir iş yapacak olsaydım, bu ne olurdu?” sorusunu sorun ve cevabı düşünün.
Peki kitaptan bize kalan, tüm bu pratik uygulamalar ve tekniklerin yanında ne olabilir?
İnsanın yaşam amacını bulma ve bu amaç doğrultusunda yaşama isteği evrensel bir ihtiyaçtır. Japonya’nın Okinawa adasında uzun yaşam süren insanların mutluluğu ve sağlıklı yaşamları, bir yaşam amacı (ikigai) bulmalarıyla ilişkilendirilir. Bu, sadece bir hedefe ulaşmakla ilgili değil, her gün uyanmak için bir neden bulmakla ilgilidir.
Yaşam Amacının Gücü:
Biz insanların hayatı, anlam ve amaca olan ihtiyaçla şekillenir. Ikigai, bireyin varoluşuna anlam kazandırır ve her sabah uyanmak için bir sebep verir elimize. Bu felsefe, bizim içsel motivasyonumuzu besleyerek, onu hem içsel hem de dışsal zorluklara karşı daha dirençli kılar.
Anlam ve Mutluluk:
Mutluluk, dışsal koşullarla değil, daha çok kişinin kendi hayatında anlam bulmasıyla da ilgilidir. Kitapta, mutluluğun kökeninin, kişinin içsel dünyasında yattığını ve bu anlamı bulmanın, dolu dolu bir yaşam sürmenin anahtarı olduğu sıkça vurgulanır.
İnsanın sürekli gelişim ve iyileşme isteği…
Bu, hayatın asla tamamlanmış bir ürün olmadığı, aksine sürekli olarak iyileştirilmesi gereken bir süreç olduğunu anlatır bize. Bu süreçte, insanın hem kendini hem de çevresini dönüştürme gücü vardır.
Tüm bu çıkarımlardan hareketle kitap bizleri, günlük yaşamda daha bilinçli ve anlamlı bir şekilde var olma çabasını teşvik eder. Ikigai, yaşamı sadece var olmak için değil, her gün bir amaç doğrultusunda doyasıya yaşamak için bir öğretmen, bir rehber olarak görmemizi sağlar.
Yaşamdan, deneyimlerden öğrenmek bizi her zaman yukarıya taşıyacaktır. Gözden kaçırmamamız gereken şey, yeterince isteyince ve uğruna çaba harcayınca yapamayacağımız çok az şeyin olduğudur.
Öyleyse sevin,
Kırmızılık yanaklarınızı terk etmeden önce…
Çünkü yola çıkmak için anahtar her zaman her yerde sevgi olmuştur. Onu anlamayı, uygulamayı ve aktarmayı bilmek, biz ışığı arayanların yegâne görevidir. Geri kalan birbirinden ayrı onca yol, bu ışıkla aydınlanacaktır.
Kaynakça:
- García, Héctor, Miralles Francesc.(2020) Ikigai: Japonların Uzun ve Mutlu Yaşam Sırrı. İndigo Kitap: İstanbul
Doğu ve batı felsefelerini ve kültürlerini incelediğimiz felsefe seminerlerimize katılmak isterseniz de buraya tıklayarak ücretsiz kayıt yaptırabilirsiniz. Bu arada seminer konularımızı incelemek için Felsefe Seminerleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.